Wattet volk vertelt De Hekse Historisch uit 1725 J. Ter Whee februari 1950
Wattet volk vertelt De Hekse Historisch uit 1725 J. Ter Whee februari 1950
WATTET VOLK VERTELT
De hekse
Op Koldervèène woonde lange lene Roef Gèèts en de vrouwe net um de Hoek. Ze harren goed heur brood, mar zoast altied giet, wast, ook hier. Heur enigste kiend, de kleine Awbertien was lange niet örder. ’t Hengelde mar wat hènneweerden: now ies wat bèter, dan weer wat slimmer, mar goed was ’t maachien van rechten nooit……
Zi’j waren al um road op de gaank ewest, mar ’t was altied faliekant uutekomen: ’t kostte veul geld en helpen: nooit.
Zo zaten Roef mit de vrouwe ’s oams ies weer bi’j de plate en preuten ’t gesprek van alle dage. “Wat of oeze Awbertien toch mekeren kun”.
Doar gunk de zieddeure en Jantien van Jan kwamp ies heuren, of ’t leste middeltien nog wat ehölpen har.
“Nee! niks!” zèè Roef en toe wast een ogenblik stille.
Jantien kuchte ies en zèè to mit heur schromme stemme: “Ja, oeze vollek, azzie zo voortgoat, dan wetikt ende wel” …. En ze zette een gezichte, net of zi’j ’t now wel ies vertellen zul…
“Wattan?” vreug de vrouwe,
“Och … nja …. een mèènse kan niet alles zeggen, wat aj zo anloopt, mar azzik doe mit een beident ware, dan zullik de mèènsen wat bi’j Awbertien vandoan hollen … Ie kuntet nooit weten en aj dan nog zo’n kroeme neuze hebt as ….”
“As wie?” bleus Roef daluk.
“Ja, doar mu’j zöls mar veur toekieken; ie bint aans ook maans zat.
Ik hebbeder ‘t miende van ezegd”. En wieder preut ze oaver törref en dreugte; oaver koenen en enten …..
Toe ze vurt was zèèn tegen de olden tegen menaar: “Wie zul ze opt oge hebben?” En ze gungen de hiele buurte bi’j langes. Neuzen harren ze allemaole, behalve Geesien Jaans, die de helfte verspeuld har bi’j een ruzie opt ies. Mar een kroeme neuze? En dan nog een grote ook ….
“Ik binder”, zèè Roef een poze later.
“Ik wete, wie aj bedoelt”, zèè zien vrouwe daluk.
Meer wörde der niet oaver eproot, mar now keken ze alle dage uut noar de kroeme neuze.
En die kwamp een goeie weke later weer ies noar ’t zieke Awbertien kieken. Ze woonde een huus of wat van heur of en was wedevrouwe. Iederiene verwonderde d’r hum oaver, dat ze doar ze allent dus wonen, mar Hillechien zèè altied: “Waorumme zullik bange wèzen? Ik doe joa gien iene kwoad?” En zo wast ook …..
Ze was nog mar aamperan in de kamer of Roef kwamp van butendeure noar veurnuus en dee de butendeure op de stikke. Toe mus de veurdeure vaste ….
“Wat doej toch Roelof”, zèè Hillechien, mar veur det ze d’r op verdacht was houwde Roef mit de bessem op heur in det ze ’t uutgoelde.
“Roelof dan toch! Ie houwt mi’j dood man! En wat hebbik oe dan toch edoane?”….
Oes niks ! Mar det arme kiend zoveus te meer! En azzie heur now niet zegent en dan veur goed hier vurt blieft komie hier niet lèvent meer vandoan …
Mit een hekse zoas ie bint mow ofwarken….”
Zo gunkt nog wat an en Hillechien was niet zo goed of ze mus mit spi’je een kringe um ’t zieke maachien tiekenen. Heur mit de wiesvinger een kruus en een kringe opt veurheufd maken en zeggen: Ik zegene oe veur now en later en doe ’t mit spi’je en niet miet water ….”
Toe mug ze vurt en ze was bliede det ze d’r ’t lèèmt ofebracht har, want alles dee heur zeer, zo harren Roef en de vrouwe heur trachaaid…
Toch stapte ze de aandere dag noar de schulte en die wus wat of hum te doen stunt.
Dri’je dage later wörden Roef en de vrouwe opehaald en noar Assen ebracht.
Doar kwamen ze veur ’t verheur en toe wördet hiel aans. Eerst was Roelef an de beurt. “Of ze een ziek maachien harren, det Awbertien edeupt was””
“Ja, det kun wel woar wèzen! Awbertien was zien dochter! Wel zeker! Mar ziek? Nee, doar wus hi’j zo niet van. Now ja, ze was wel ies wat verkollen, mar doar harren aandere lu ook wel last van. Mar aanders ziek? Nee, dat mug hum niet heugen….”
“Woarumme of hi’j Hillichien dan zo eslagen har?”
“Och ja, det zul hi’j meneer now ies precies vertellen! Zien snoarse Willempien was lest bi’j heur te gaste west en die har in ’t weerummegoan woorden ekregen mit Hillechien, en die har heur zo of edreugd mit de bessem, dettet mar goed was, det hi’j niet meer bi’j de warken ewest har, toe ze weer kwamp. Veral umdet zien schoonzuster simpel was, kun hi’j det hielemoale niet hebben. Nja! En now mugget goed wèzen of verkeerd, mar toe as Hillechien een dag of wat elene bi’j hum ekomen was, wast hum weer anevleugen en gek in de kop as hi’j was, har hi’j heur opt jepon egeven. Zo wat zul meneer ook wel begriepen kunnen, Hille was groot en zien snoarse mar een fienechien ….”
Toe zien vrouwe veur ’t verheur kwamp, zèè die zowat ’t zeide lessien op en det mit heur Zundese gezichte en heur mooiste stemmechien.
Ze wörden d’r in Assen mit verlègen en umdettet nogal geleufwoardig klunk en d’r aanders gien iene bi’j ewest was, gaven ze Roef een boete veur de klappen, die hi’j Hillechien egeven har en leuten de beide toe vri’j
.. … … … … … … … …
“Einluk har je mutten betalen”, zèè Roef later tegen Jantien van Jan, mar die wus bescheid en rabbelde: ”Of hebbik antmit gien geliek had?”…
“Ie harrent bi’j ’t rechte ende”, zèè Roef zien vrouwe toe, want veur ’t eerste speult oeze Awbertien weer buten…
J. TER WHEDE
* Historisch uit 1725