Janet Baron-Lopers

Janet Baron-Lopers is op 12 jannewaori 1965 geboren in de Voele Riete, een klein gehuchie in de buurt van Zuudwolde.

Janet Baron-Lopers (1965)

Sinds 1996 woont Janet op Leeghaolerveen.

Janet is begund te schrieven in Oeze Volk. Dat was al in 1992. In 2007 hef ze een schriefcursus volgd (van de Grunningse Aly Freie) en daornao is ze serieus an ’t schrieven gaon. Zie hef bijdrages leverd an de winterse verhalenbundels Vörst (2012), Nachtvörst (2015) en Kold (2018). Ok hef ze undertussen twee bundels met verhalen oetkommen laoten, namelijk Zaand in de leerzen (2015) en Zwiet in de haanden (2019).

Janet is lid van de schriefgroep Goeie Zin, die verbunden is an het Huus van de Taol.

Boekpublicaties:

  • Zaand in de leerzen (2015);
  • Zwiet in de haanden (2019).

Twee verhalen van de haand van Janet Baron-Lopers:

 

 

GOLDKORREL

Het zwiet drupt hum van de neuse en zien blouse is kleddernat. Hij broest van energie en raomt al de hele dag an ien stuk deur.

Op zien stukkie gruuntetuun lig hij op de knieen in de zwarte grond te wroeten. De Eerstelingen bint der an toe. Hij kan haoste niet wachten tot ze dommiest, in een plassie jus, in zien börd ligt.

Hij leg weer een paar beste mooie eerappels in de maande. Ja, leggen en niet gooien! Aans kriej van van die slimmen die zo kapot gaot. Dat hef hij vrogger goed mitekregen.

Hij komp evenpies mit zien bovenlief overende, pakt zien zakdoek uut de buze en veg hum het zwiet van de kop en bekek zien haanden. Die bint barre vies en hij zet tien zwarte rouwraandties. Hij glumlacht wat en bedèenkt dat hij al heel wat erouwd hef in zien leven. Mar dat hij dizze rouw der vanaovend zo weer of kan börstelen.

Hij komp in de bienen en wupt mit de vörke de volgende eerappelstronken naor boven. Hij löt zich  op de knieen vallen en giet weer wieder.

‘Eerappels krabben.’ zeg hij hardop en mut lachen um zichzölf as hij tegen de eerste de beste eerappel zeg: ‘Of hej jok dan? Nou, dan zal ik oe ies even flink krabben.’

De eerappelmaande is al tot de helfte vol en hij giet weer mit zien beide haanden de grond in. As hij de boel umme wuult, zet hij het iniens liggen.

Hij stopt, holt de aodem in en pakt het veurzichtig op.

‘Och, mien meidtie, wat zuj daor bliede mit wezen.’

Jaoren terogge is zien vrouwe heur trouwring kwiet ewörden en nao veul naodèenken en zuken is hij nooit weer evunden. En nou hef hij het zomar in zien haand.

‘Dan is het intied toch in de compostbulte terechte komen’, giet het deur zien heufd. Dat is ok wat zien vrouwe altied had edacht, mar ze hef hum nooit kunnen vienden tussen de aandere rommel.

Mit het kleine wonder giet hij naor de krane bij de achterdeure en spuult de ring liefdevol of. Mit zien zakdoek ma’k hij hum dreuge en wref het een beetie op. Mit half dichte eknepen ogen prebeert hij de graveerde daotum en name te lezen. En waorumpel is dat nog te zien. Jan, 7-9-1975.

Hij klöpt zien broek of, döt zien leerzen uut en stapt de achterdeure in en mompelt: ‘Meidtie, meidtie, wat zoj hier bliede mit wezen.’

Snel löp hij wieder deur het achterhuus en de keuken, de kamer in.

‘Kiek ies!’ zeg hij.

Langzaam leg hij de ring bij de foto op het dressoir.

Hij blef evenpies staon, verlegt de ring een beetie naor rechts, dreit zich umme en giet weer wieder in de tuune.

De dag is nog niet veurbij.

 

REGENBOGE

Het is de leste training van het seizoen. Het is kil, nattig en stille. Nao vandage acht weken gien training, gien samenwezen. Dat mak heur barre gespannen. Al dagenlange vuult ze zich niet goed en hef an ien stuk deur een vage kopzeerte. Mar toch fietst Francien mit heur voetbaltasse achterop naor de voetbalvelden. In de verte stiet een vage regenboge an de locht.

Krap an een jaor eleden meldde Francien zich an veur het neie en eerste damesteam van de plaatselijke voetbalvereniging.

Ze kende de voetbalclub goed; van kiends of an was ze op de velden te vienden. Ze mug altied mittrainen mit de jongens. Dat gaf heur een zölfverzekerd gevuul. Jammer genog kun ze de wedstrijden op zaoterdag allennig vanof de kaante bekieken.

Mar het damesvoetbal was in opmars. Nao uutgebreid onderzuuk op potentie en draagvlak gung het bestuur van de club akkoord en wörden ok hier een dameselftal op-estart.

Binnen een rikke-tik stunden er vieftien meiden en jonge vrouwluu op woensdagaovond op het trainingsveld.

Francien was net zeuventiene, toen ze heur eerste echte wedstrijd mug speulen. Ze kreeg een plekkie links op het middenveld, want ze kan gloepens hard lopen en hef een longinholt as van een peerd. Machtig mooi vund ze het!

Ze kwam erachter dat ze hier op heur plekke was en ze vuulde zich vrij en gelokkig. Intussen bleef het gevuul, dat iene verwarrende gevuul, an heur knagen.

Ze wus inwendig al lange dat ze aans was dan de aandere meiden um heur hen. In heur klasse en hier in het team. Mar dizze ontdekking had ze diepe weggemoffelt onder de laoge van normen en waarden van heur conservatieve umgeving. Want wat was het dan eigenlijk die ontdekking, dat gevuul van aans wezen. Vaag had ze daor wel ideeën bij, mar die had ze nooit laoten gruien en al zeker nooit uut-espreuken. Want het waren natuurlijk gedachten die helemoael niet bestunden en zeker niet woar kunden wezen… .

Toch had ze al vlot in de gaten dat ze in dit voetbalteam heur waore ik tegen zul gaon komen, hoe het ok zul wezen.

En mit dat zich een nei lid kwam melden op de trainingsaovond, wörden het heur steeds duudelijker. Dat was op die iene woensdagaovond, halfweg april.

De trainer köppelde heur mit de trainingsoefenings an Eva, de neie. Vanof het eerste moment was er een klik en er ontstund een onzichtbare lijn tussen heur en Eva.

Ze was vrij ofstaandelijk naor heur, mar vuulde een enorme verböndenheid mit dizze negentien-jaorige neie spits van het team.

In het veld wussen ze mekare goed te vienden en geregeld scoorde Eva op angeven van heur en dat meuk dat ze nog meer gung genieten van alles wat er gebeurde in en um het veld. Heur ego wörden groter en starker, mar dat iene weggestopte gevuul wörden daormit ok starker en starker…

Ze schrök van zichzölf toen ze ontdekte dat ze tiedens het douchen nao de wedstijden en trainingen steeds verlegener wörden en veural als Eva zich uitkleedde ze zich gien holding wus te geven. Abrupt stopte ze dan mit praoten en zörgde dat ze zo rap meugelijk achter een biertie in de kantine zat. As het even kun ontleup ze heur in de kleedkamer.

Ze was zölfs al een keer zonder douchen op de fietse estapt naor huus. Ze deud vrömd en dat was nou al weken zo.

Mit het zwiet op heur rogge komp ze bij de velden an en giet, umdat ze een beetie an de late kaante is, rechtstreeks naor de kleedkamer. Mit knikkende knieën komp ze binnen en zet tot heur grote teleurstelling dat Eva er niet is. Ze giet rechts in het hoekie op de lange holten baanke zitten en begunt zich in stilte um te trekken.

Even later, op het bijveld, stiet ze naor de trainer te lustern. Eerst gaot ze twei rondties um het veld lopen. In een rustig tempo löp ze makkelijk over het frisse gruun. Heur gedachten daorentegen, bint wild en chaotisch. Ze kek strak veur zich uut en zet allent zwaaiende, op en neer gaonde peerdenstarten. Doffe, uutgelaoten geluuden van heur teamgeneuten zweeft um heur hen. Mit loodzwaore bienen döt ze heur warming-up. As ze mit ien gestrekt bien over de boarding hangt en heur bovenlief weer overende warkt, zet ze iniens Eva in een sukkeldraffie naor de trainer lopen. Ze hef een stoer, zwart mouwloos shirt an en heur blonde krulhaor daanst mit heur mit. Heur slanke, gespierde bienen bint deels verstopt onder de half ofgeknipte blauwe trainingsbroek. Ze zeg wat tegen de trainer en komp dan heur kaante oplopen. Franciens aodem stokt en mit een misselijkmakend verlangen vangt heur ogen die van heur en ze vuult dat ze begint te kleuren.

‘Mien katte is weer es bezig ewest.’ zeg Eva en zonder verdere uutleg begunt ze vlak naost heur mit heur rek- en strekoefenings. Franciens ogen plakt an Eva en een heerlijk, wee-ig gevuul kröp in heur onderboek. Mit een speuls glumlachie um heur mond kek Eva heur an en Francien dreit gauw heur heufd weg.

De training giet wieder en nao allerlei twee an twee baloefeningen, gaot ze begunnen an het partijgie. Halfweg de partij haalt Eva Francien mit een sliding onderuut. Ze gef Francien een stevige haand en trekt heur naorboven tot ze oog in oog staot. ‘Sorry.’ zeg ze en gef heur lachend een knipoogie. De rest van het partijgie is Francien ofwezig en kreg zölfs de balle een keer in heur gezichte. ‘Vannacht maj gaon slaopen!’ schrowt de trainer heur toe. Ze is barre gespannen en allerlei gedachten vliegt deur heur kop. ‘Wat is dit? Die knipooge. Zag ik het wel goed? Wat bedoelt ze?’

Nao een dik half ure viendt de trainer het genog en muu sjokt iederiene naor de kleedkamer um zich te douchen. Francien treuzelt en wacht totdat de meeste meiden klaor bint in de hoop Eva te kunnen ontlopen. As ze zich uuteindelijk dan toch helemaole hef uutekleed kan ze niet aans dan heur shampoo en ziepe pakken en onder de douche gaon. Ze wet dat Eva hier ok nog is. Zogauw de eerste waterstralen heur bereikt döt ze shampoo in heur haor en ziept ze zich rap in.  Ze durft niet opziet te kieken naor Eva. Want ze zal zoveul meer zien dan allent dat naakte lief van heur trainingsmaotie. Mit beide haanden wast ze heur haor en mit de rogge naor Eva toe spuult ze zich of.

‘Giet het een beetie mit oen gezichte?’ vrög een warme stemme naost heur. Ze dreit zich half naor Eva toe, mar kek heur niet an en heurt zichzölf mit een beknepen schorre stemme zeggen: ‘Ja, heur. Best.’ Dan löp ze snel naor heur spullen en begunt zich of te dreugen.

Eva is ok gaon zitten. Lieks tegenover heur. Binnen een minute is Eva an-ekleed. As ze heur voetbaltasse inpakt zeg ze in het algemeen: ‘Ik gao snel. De katte… .’

Vanuut de daampige, warme ruumte klinkt zo hier en daor een groet.

Francien propt heur vieze natte spullen overhaost in heur tasse en giet, tegen heur gewoonte in, ok drekt verdan. ‘Doeg !’ schrowt ze over heur scholder as ze over de betonnen drumpel het aovondzunnegie instapt. Heur bienen bibbert en as ze de spinnenkop over heur tasse achter op de fietse spant, tintelt heur haanden. Heur harte giet as een malle te keer as ze niet richting huus fietst, mar juust de aandere kaante op.

Heur zwaore bienen probeert zich te verzetten tegen de snelheid waormit ze rond wördt estuurd. Dan, vlak veur de bochte an ‘t ende van de weg, zet ze heur.

Ondanks de motregen vuult ze een hittegolf deur heur lief gieren. Heur oren soest en heur heufd knalt bijna uut mekare.

Ze trapt even flink deur en komp dan naost Eva te fietsen. Eva kek heur van opziet an en zeg: ‘Hé, moi Francien.’

‘Wil ie even stoppen?’ vrög Francien mit een verhoogde stemme. Tegelieke stapt ze van heur fietse en staot midden op straote stille.

Francien kek in de broene, uutneudigende ogen van Eva. ‘Ik wol… , ik mut… .’ , hakkelt Francien.

Heur klamme haand pakt die van Eva en een siddering jug deur heur lief. ‘Eva.’

Langzaam bög ze heur gezichte naor veuren en heel veurzichtig raakt heur lippen de zachte mond van Eva.

Eva deinst verschrikt terogge. ‘Shit! Bin ie helemaole gek ewörden? Wat dòej?’

Mit een opgewönden rooie kleur kek Francien heur an. ‘Sorry, ik dache… . ‘

‘Ie dèenkt te veule. Doei!’ en ze stapt hellig op heur fietse en is vurt.

Een claxon brengt Francien weer bij bewustzijn en ze giet naor de kaante van de weg. Traog keert ze heur fietse umme en begunt tergend langzaam mit een umweg naor huus te fietsen. Traonen komt op en stroomt stille over heur kolde wangen. Heur zere harte bonkt in heur keel en iniens is ze helemaole an de latten. Het snot löp uut heur neuze, mar het ma’k heur niks uut. In gedachten prebeert ze de intieme ontmoeting te herhalen, mar dat lukt heur niet. Ze is te drok in heur heufd en heurt steeds de leste, felle woorden van Eva.

Mar ze hef het evuuld; tot in de leste vezel van heur lief. En het hef zich enusteld op de plekke die al zo lange leeg was.

In de verte stiet een gloepens mooie, heldere regenboge an de horizon.